สารบัญ
1. แปลว่า ใหม่ ซึ่งตรงข้ามกับคำว่า เกาะดีม قديم ซึ่งแปลว่า เก่า
2. แปลว่า คำพูด เช่น หะดีษของอับดุลลอฮฺ หมายถึง คำพูดของอับดุลลอฮฺ เป็นต้น



ความหมายทางวิชาการอิสลาม
ฮะดีษ คือ คำพูด การกระทำ การยอมรับ และคุณลักษณะ ตลอดจนชีวประวัติของท่านนบีมุฮัมมัด อิบนุหะญัร อัลอัสกอลานีย์ให้นิยามของหะดีษว่า "ทุก ๆ สิ่งที่พาดพิงถึงท่านนบี(ศ)"
ประเภทของฮะดีษ
การจำแนกประเภทของฮะดีษนั้นนักวิชาการได้จำแนกฮะดีษเป็นดังนี้
1. จำแนกตามลักษณะของกระแสรายงาน แบ่งออกเป็นได้ สองประเภทคือ ฮะดีษมุตะวาติรและ ฮะดีษอาฮาด
2. จำแนกตามลักษณะของการนำมาใช้มาเป็นหลักฐานอ้างอิง แบ่งได้เป็นสองประเภท คือ
2.1 หะดีษที่นำมาเป็นหลักฐานได้ คือ หะดีษศอฮีฮฺ และ ฮะดีษฮะซัน
2.2 หะดีษที่ใช้เป็นหลักฐานไม่ได้ คือ หะดีษฎออีฟ(หะดีษอ่อน)และหะดีษเมาฎั๊วะ(หะดีษที่ถูกอุปโลกน์ขึ้น)
3. จำแนกตามลักษณะของผู้สืบ (ที่มา [1], [2]
พระวจนานุกรมรวบรวมฮะดีษมีมากกว่า 10 พระวจนานุกรม ที่สำคัญคือ 6 พระวจนานุกรม คือ
1. ศอฮีฮฺอัลบุคอรีย์ รวบรวมโดย อัลบุคอรีย์, อ่านรายละเอียดได้ที่ [3]
2. ศอฮีฮฺมุสลิม รวบรวมโดยมุสลิม, อ่านรายละเอียดได้ที่ [4]
3. ศอฮีฮฺอัตตัรมีซีย์ รวบรวมโดย อัตตัรมีซีย์ [5]
4. อัสสุนัน รวบรวมโดย อะบูดาวูด, [6]
5. อัสสุนัน รวบรวมโดย อิบนุมาญะหฺ [7]
6. อัสสุนัน รวบรวมโดย อันนะซาอีย์ [8]
นอกจากนี้ยังมีพระวจนานุกรม
7. อัลมุวัฏเฏาะอ์ รวบรวมโดย มาลิก บินอะนัส (เจ้าสำนักมาลิกีย์)
8. อัลมัสนัด รวบรวมโดย อะฮฺหมัด บินฮันบัล (เจ้าสำนักฮันบะลีย์)
9. อิบนุคุซัยมะหฺ
10. อิบนุฮิบบาน
11. อับดุรรรอซซาก
พระวจนานุกรมอัลบุคอรีย์และมุสลิมได้รับการยอมรับมากที่สุดในสังคมมุสลิมซุนนีย์